Czystek Ladanowy ( Cistus Ladanifer L.)

Niewiele roślin może poszczycić się tak wyjątkowymi właściwościami, jak Czystek!

Ma on wielowiekową tradycję zastosowania w medycynie i kosmetyce.

Jako składnik o niecodziennych właściwościach pojawia się w licznych podaniach i tradycyjnych recepturach, często pod innymi nazwami.

Wzmianka o Czystku pojawia się nawet w Piśmie Świętym. Pojawia się tam jako ladanum (z jęz. hebrajskiego) lub też „Rose of Sharon” – jeden z 12 olejków biblijnych.

Czystek ladanowy wykorzystywany był w leczeniu – przeziębień, nieżytów przewodu pokarmowego i zakażeń dróg oddechowych, ale także zaburzeń miesiączkowania, stanów nerwicowych. Działa lekko przeciwbólowo, wykrztuśnie, odkażająco, żółciopędnie i przeciwzapalnie.

Najbardziej znanym i cenionym produktem otrzymywanym z Czystka był jednak zawsze olejek.  

Olejek z Czystka Ladanowego było dość trudny do pozyskania, dlatego uchodził on za jeden z najcenniejszych składników tamtych czasów. Proces polegał na nacinaniu młodej łodygi i liści rośliny, a potem – destylacji labdanum, czyli brązowej, kleistej żywicy, z parą wodną

Olejek otrzymywany z labdanum do tej pory jest niezwykle cenionym składnikiem. Cechuje go balsamiczno-ambrowy zapach z nutą skórzaną. I niezwykłe właściwości lecznicze.

Olejek z Czystka ladanowego zawiera około 170 składników m. in. alfa- i beta-pinen, kamfen, sabinen, mircen, alfa-felandren, alfa- i beta-terpinen, limonen, p-cymen, 1,8-cyneol, borneol, nerol, linalol, geraniol,  eugenol, fenchon, ledol, aldehyd bezoesowy, octan geranylu, octan bornylu. 

Dzięki tym składowym hamuje rozwój wielu bakterii i grzybów, np:

•  Staphylococcus aureus  (gronkowiec złocisty)
•  Escherichia coli  (pałeczka okrężnicy),
•  Helicobacter pylori  
• Klebsiella pneumonia (pałeczka zapalenia płuc)
• Candida albicans ( grzyb z rodzaju drożdżaków )
• Candida tropicalis ( grzyb z rodzaju drożdżaków )

Niezwykłymi właściwościami Czystka zainteresowano się w XX w. Postęp technologiczny pozwolił na dokładne zbadanie zawartości jego poszczególnych składników. Dzięki temu odkryto, że lecznicze działanie Czystka jest związane z zaskakująco wysoką zawartością polifenoli. Wykazują one wiele korzystnych właściwości, ale najważniejsze to wzrost odporności na infekcje bakteryjne i wirusowe oraz wzmacnianie naczyń krwionośnych. Nie bez znaczenia właściwości przeciwutleniające, które redukują ilość wolnych rodników w organizmie, opóźniają procesy starzenia oraz zapobiegają mutacjom komórek będącym przyczyną nowotworów. Odkryto również, że polifenole zawarte w Czystku poprawiają kondycję skóry przez obniżanie aktywności kolagenazy – enzymu odpowiedzialnego za rozkład kolagenu.

Zastosowanie czystka w medycynie naturalnej:

W medycynie ludowej Olejek z Czystka Ladanowego był stosowany przy leczeniu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych ( gardła, migdałków, zatok) jako składnik inhalacji wodnych. Kilka kropel dodawano do naczynia z gorącą wodą.

W połączeniu ze spirytusem był stosowany przez nacieranie klatki piersiowej przy chorobach przeziębieniowych oraz nacieranie stawów przy chorobach zwyrodnieniowych i reumatycznych.

Napar z czystka ladanowego nadaje się do leczenia nieżytów przewodu pokarmowego i do przemywania skóry, czy okładów. Z uwagi na rozpuszczalność związków fenolowych (galusany) w wodzie – napar ma cenne działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, ściągające i przeciwkrwotoczne.